Trudności w nazywaniu
Pacjent może mieć problem z nazwaniem przedmiotów codziennego użytku, a także, zwłaszcza w afazji motorycznej, nazw czynności. Często może występować zjawisko zwane potocznie “przejęzyczeniem się”, np. zamiast “ogórek” powie “orógek”, doda głoskę, np. “ogrórek”, pominie głoskę, np. “ogrek” lub nazwie ogórka słowem z tej samej kategorii semantycznej, np. “pomidor”.
Trudności w rozumieniu mowy
Pacjent niekiedy czuje się, jak by mówiono do niego w obcym języku.
Problemy z powtarzaniem
Najczęściej wynikają z nieprawidłowego przetworzenia słowa przez korę słuchową.
Problemy ze słuchem fonemowym
Czyli problem z odróżnianiem słów o podobnym brzmieniu, np. “beczka” i “teczka”
Trudności w czytaniu i pisaniu
Zwykle są odzwierciedleniem trudności w mówieniu. Pacjent może robić podobne błędy w piśmie jak te w nazywaniu, o których wspomniałam, czyli tzw. “literówki”. Może mieć też problem z ortografią i interpunkcją, którego wcześniej u siebie nie odnotował. Często też pisanie jest niemożliwe ze względu na niedowład ręki, którą pacjent dotychczas pisał.
Agramatyzmy
Czyli trudności w używaniu poprawnych końcówek fleksyjnych wynikające z odmiany wyrazów w języku polskim, np. pacjent może powiedzieć “wbijam gwoździe młotek” zamiast “wbijam gwoździe młotkiem”.
Trudności z praksją oralną
Spowodowane zwykle nieprawidłowym czuciem ułożenia narządów mowy. Mózg wysyła nieprawidłowe sygnały do mięśni języka, warg, policzków, podniebienia miękkiego. Pacjent ma trudność z wykonaniem prawidłowego ruchu językiem, dlatego też ma trudności z wypowiadaniem się.
Zaburzenia niektórych funkcji poznawczych
Czyli pamięci, koncentracji, zdolności do nabywania nowych informacji. Usprawnianiem tych funkcji częściej jednak zajmuje się neuropsycholog.
Należy pamiętać, że afazja u każdego pacjenta wygląda zupełnie inaczej. Nie wszystkie z powyższych umiejętności muszą być zakłócone. Niektórzy pacjenci mają naprawdę ogromną trudność z porozumiewaniem się, nawet z bliskimi, a u innych problemy te są na tyle dyskretne, że nie każdy zorientowałby się, że pacjent jest po udarze.
Beata Szewczyk-Błeszyńska, logopeda